پاتوق

ریشه های سکولاریسم در تاریخ اسلام

اختصاصی : پس از رحلت حضرت پیامبر اسلام جریان و حوادثی در تاریخ اسلام اتفاق افتاد که زمینه ساز پذیرش آوای جدایی دین از سیاست شد. اندکی پس از رحلت حضرت پیامبر اسلام، با انحراف مسیر خلافت و حکومت از جایگاه اصلی خود، بذر جدایی دین از سیاست کاشته شد. در واقع انحراف مسلمانان از آنجایی آغاز شد که بین قرآن و اهل بیت فاصله افتاد. گرچه حکومت به ظاهر نام پیامبر و اسلام و قرآن را یدک می کشید اما به لحاظ محتوا اثر چندانی از قرآن و پیامبر نبود و به تدریج با گذشت زمان، زاویه انحراف، نیز وسعت می یافت تا حدی که در زمان بني اميه با علوم و معارف اسلامی مبارزه می شد و سنتهای زمان جاهلیت تبلیغ و ترویج می شد حکومت اسلامی به سلطنت تبدیل شد برخلاف معیار های اسلامی که مبنایش برای انتخاب حکام، شایسته سالاری است در عصر اموی وراثت مبنای انتقال حکومت گردید استاد مطهری معتقد است بزرگترین ضربات به اسلام زمانی وارد شد که دیانت را از سیاست جدا کردند.

عوامل رواج سکولاریسم در عصر جدید:
فر هنگ غرب، پس از شکل گیری و همراه با سیطره اقتصادی و زرق و برق تمدنش توانست مشرق زمین را مورد هچوم خود قرار دهد. نفوذ فرهنگ غرب در جهان اسلام از راههای گوناگونی بود نقطه آغاز این نفوذ فتح مصر توسط ناپلئون و همچنین جنگها ایران و روس ها بود. بتدریج گروهی که فریفته فرهنگ غرب شده بودند شکل گرفت. این عده با تمام وجود و امکناتشان شروع به تبلیغ فرهنگ غرب کردند و راه را برای نفوذ غربیان هموار کردند. مطبوعات، ترجمه کتابهای غربی و گسترش رسانه های جمعی از دیگر عوامل رواج سکولاریسم در جهان اسلام بودند. در جهان اسلام بزرگترین سردبیران و روزنامه نگاران عوامل نفوذی غرب بودند. یکی دیگر از راههای نفوذ سکولاریسم در جهان اسلام، مستشرقان بودند. آنان با مطالعه فرهنگ جوامع و از طریق باستان شناسی نقاط ضعف این جوامع را شناسایی می کردند و در نتیجه می توانستند ضربات مهلکی را به جوامع اسلامی وارد کنند. علاوه بر همه مواردی که گفته شد، ضعف ساختاری نظام های سیاسی حاکم بر جهان اسلام نیر تاثیر بسازایی در نفوذ سکولاریسم داشت. مجموعه این عوامل باعث دوگانگی در جوامع اسلامی شد. در مقابل موج تقلید وتشبه به غرب و غربزدگی، نهضت احیای اسلامی و تفکر دینی شکل گرفت. بانیان این جریان تنها راه نجات را در بازگشت به اسلام ناب محمدی می دانستند. سرانجام با سعی تلاش های فراوان در شرایطی که سکولاریسم ها پایان دوران دینداری را اعلام کرده بودند و دین را کاملا به حاشیه رانده بودند و بلکه با آن به مبارزه هم پرداخته بودند، انقلاب اسلامی در ایران شکل گرفت. انقلاب اسلامي که بر نظریه سکولاریسم خط بطلان کشید و به همه ثابت کرد دین امری نیست که به حاشیه برود و همگان در پرتو انقلاب اسلامی ماهیت سیاسی و جامعیت اسلام را به نظاره نشستند. انقلاب اسلامی بین جنبه کارشناسی وعلمی غرب و جنبه استعماری آن تفکیک قائل شد و با اخذ جنبه کارشناسی و علمی آن جنبه استعماری آن را به زباله دان تاریخ انداخت.

برخی از تبعات سکولاریسم:
سکولاریسم نظام فکري است که طبق آن دین در حاشیه قرار می گیرد. و زمانیکه دین در حاشیه قرار گرفت امر
قانون گذاری ، حاکمیت، مشروعیت حاکمیت، الگوی نظام سیاسی، احزاب، تفکیک قوا و ... تفسیر دیگری پیدا خواهند کرد. طبق نظریات اومانیسم سکولاریسم چون انسان مدار و خالق ارزش ها است، خود قانون گذار است و حاکمیت ارتباطی به ماورای طبیعت ندارد و ناشی از رای مردم خواهد بود و سرانجام مشروعیت نظام سیاسی از پایین به بالا خواهد بود و برترین و بهترین حکومت ها، حکومتي خواهد بود که آزادی بیشتری داده باشد. راه جلو گیری از فساد در نظام های سکولاریسم که معنویت و اخلاق از آنها رخت بسته، تفکیک قوا می باشد. اباحگری و تساهل در جامعه زیاد شده و طبعاً در چنین جامعه ای امور همچون امر به معروف و نهی از منکر، شهادت طلب، ایثار، کوشش برای امور مسلمین همگی بدست فراموشی سپرده خواهد شد.
در عرصه های اقتصادی، به بکارگیری نظریه های توسعه، بر مبنای علم غربی ، منجر به شکاف شدید طبقاتی
میان غنی و فقیر می شود. محور و اساس کار سیاست مداران توسعه اقتصادی خواهد بود و دولت بدون در نظر
گرفتن مبانی و ارزش های دینی، راهی را که غرب پیموده خواهد رفت و طبیعی است که نتیجه نهایی نیز چیزی بهتر از وضعیت کنونی غرب نخواهد بود.
جریان سکولاریسم به طور هماهنگ و گسترده؛ در ایران، مصر، الجزایر و دیگر کشورهای عربی تلاش می کند
اسلام ناب را از پشتوانه فکری و مبانی معرفتی تهی کند تا از این راه بتوان همه جهان را بصورت دهکده ای
هماهنگ در آورد و در نهایت خودش کتخدایی این دهکده را برعهده بگیرد.